Przygotuj swojego konia na jesień

Okres przejściowy, kiedy kończy się ciepłe lato i zielone pastwiska a zaczyna deszcz, błoto i niska temperatura jest wymagającym czasem nie tylko dla Właścicieli, ale także dla naszych koni! Żywienie koni zmienia się wraz z porami roku, zaczynając od dostępności paszy objętościowej aż po odpowiednie bilansowanie paszy treściwej i suplementów. Wiąże się to ze zmianą zapotrzebowania na konkretne składniki na skutek sezonowych zmian- zielone pastwiska pełne świeżej trawy, witamin, kwasów omega 3 i wody stopniowo zamieniają się na żywienie wyłącznie sianem, które jest zdecydowanie bardziej suche i z czasem zawiera coraz mniej składników mineralnych (witaminy się utlenieniają).

Dieta w okresie przejściowym nie musi (a nawet nie powinna) przechodzić nagłej rewolucji! Konkretne zmiany i ewentualne dodatki najlepiej dobrać indywidualnie, kontaktując się z doradcą żywieniowym! Konie mają różne wymagania dyktowane wiekiem, sposobem użytkowania, przebytymi chorobami oraz indywidualnymi potrzebami. Nie każdy z nich będzie wymagał kilku nowych dodatków i zmiany kaloryczności diety, natomiast warto pod szczególną uwagę wziąć konie starsze, które mogą gorzej znosić niskie temperatury, konie wrzodowe, reagujące na zmiany pogody dyskomfortem ze strony układu pokarmowego oraz konie, które są chude bądź w niedowadze- niedożywienie może się pogłębić w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na niektóre składniki pokarmowe.

Na przełomie września i października warto wziąć pod uwagę kilka kluczowych aspektów planując żywienie swojego konia!

1. Odrobaczanie

Jeden z najważniejszych punktów jesiennej checklisty! Warto poprzedzić je badaniem kału w kierunku pasożytów, aby mieć pewność jakiej substancji odrobaczającej użyć i wraz z lekarzem prowadzącym ustalić plan działania! Znajomość wroga daje nam największe szanse na skuteczne pozbycie się go.

Warto odpowiednio wesprzeć naszego konia w procesie odrobaczania - na ok. dwa tygodnie przed podaniem pasty warto wdrożyć do diety dodatkowe wsparcie dla mikroflory jaką jest probiotyk Biogen K w połączeniu z prebiotykiem w postaci korzenia mniszka lekarskiego (ma wysoką zawartość inuliny). Po podaniu pasty nasze działania kierujemy ku wątrobie, która może “oberwać” przez toksyny wydzielane przez martwe pasożyty. Tutaj zaleca się włączenie preparatów wspomagających jej regenerację i absorpcję szkodliwych substancji, tj. bentonit, ziele mniszka lekarskiego lub pokrzywę.

W całym procesie odrobaczania warto zadbać także o środowisko, w którym nasz koń żyje! Dokładne wyczyszczenie boksu i padoku oraz zastosowanie środków przeznaczonych do dezynfekcji takich miejsc pozwoli na zminimalizowanie ryzyka ponownego zakażenia pasożytami.

2. Odpiaszczanie

Kolejny ważny etap przygotowujący układ pokarmowy konia do nadchodzącego okresu jesienno-zimowego. Prawidłowe oczyszczenie przewodu pokarmowego ze złogów piasku jest kluczowe dla zapewniania mu odpowiednich warunków dla fizjologicznej pracy. Najpopularniejszym surowcem stosowanym do odpiaszczania jest babka płesznik, czasem zalecana w połączeniu z łuską babki jajowatej. Dawkowanie obydwu składników oraz czas trwania kuracji najlepiej ustalić indywidualnie z lekarzem prowadzącym lub dietetykiem konia.

Proces odpiaszczania także możemy wesprzeć, aby zwiększyć jego skuteczność. Podobnie jak w przypadku odrobaczania dodatek probiotyku Biogen K i prebiotyku (korzeń mniszka bogaty w inulinę) będzie wskazany, a także dodatkowe wsparcie wątroby (mniszek lekarski, spirulina, pokrzywa, ostropest). Babka płesznik bywa niechętnie jedzona przez konie, więc aby dodać kuracji dodatkowych walorów smakowych i zdrowotnych warto włączyć rumianek, nagietek bądź wytłoki jabłkowe. Chcąc odpiaszczyć konia możemy samemu mieszać wyżej wymienione składniki tworząc z nich “mesz” bądź skorzystać z gotowych preparatów tj. Equibiotic Equi Digest.

3. Badania krwi

Obok badania kału równie ważne w tym okresie jest badanie krwi. Należy uwzględnić tu podstawowe parametry tj. biochemia i morfologia oraz dodatkowo pierwiastki cynk, selen i miedź. Pozwolą nam one na ocenę stanu zdrowia konia, pracę narządów i nasycenie organizmu ważnymi pierwiastkami!

Zbyt niski poziom np. selenu bądź cynku, czerwonych krwinek wymaga od nas podjęcia konkretnych działań w porozumieniu z lekarzem prowadzącym konia oraz dietetykiem, aby nie dopuścić do spadku odporności i niedoborów w organizmie! Interpretacją badań krwi powinien zająć się lekarz weterynarii!

Regularne badania krwi pozwolą nam na monitorowanie zdrowia naszego konia oraz skuteczności jego aktualnej diety. Pamiętaj, że niedobory ważnych pierwiastków lub nieprawidłowości w biochemii i morfologii mogą skutkować gorszym samopoczuciem konia, słabszą odpornością, złą jakością okrywy włosowej i kopyt oraz zmniejszoną wydolnością i energią podczas pracy!

4. Odporność

Jesień jest okresem w którym zdecydowanie łatwiej o infekcję i spadek odporności- wahania temperatur, wzrost wilgotności, niska temperatura, na przemian deszcz oraz wiatr to warunki w których ciężko obejść się bez infekcji. Organizm konia należy odpowiednio przygotować na tego typu wyzwania i najlepiej nie czekać z tym do pierwszych objawów infekcji! O odporność dbamy tak naprawdę cały rok, serwując naszemu podopiecznemu dopasowaną do jego potrzeb dietę oraz suplementację, ograniczając stresogenne warunki, pilnując harmonogramu szczepień i odrobaczeń!

W okresowym wzmocnieniu odporności mogą pomóc takie składniki jak:

• kwasy omega 3 – warto wdrożyć do diety konia olej lniany, który jest najbogatszym źródłem kwasów omega 3, ma ich aż 54% w litrze produktu! Kwasy omega 3 mają silne działanie przeciwzapalne oraz immunomodulujące, odpowiadają za zdrową skórę, sierść oraz silne kopyta.
• cynk – cynk, regularna kontrola poziomu i odpowiednia dzienna podaż, istotny dla odporności, w proporcji z miedzią.
• miedź – miedź, wspomaga pracę układu odpornościowego, bierze udział w produkcji krwinek.
• pokrzywa – pokrzywa, cenne źródło witamin i minerałów, działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie.
• dzika róża – bogata w witaminę C, zwiększa odporność i działa jako naturalny antyoksydant.
• probiotyk Biogen K oraz prebiotyki np. korzeń mniszka lekarskiego – kluczowe dla mikroflory jelitowej i odporności.

5. Wymiana sierści

Wraz z okresem przejściowym nadchodzi także wymiana sierści, która często jest jednym z pierwszych objawów jesieni dla koniarzy! Niektóre konie rozpoczynają ten proces już końcówką sierpnia. Jest to czas, który może, ale nie musi być wymagający dla naszego konia - dużo zależy od jego wyjściowej kondycji ciała i bilansu całościowego diety. Kluczowa jest obserwacja konia i odpowiedni bilans diety. Zaniepokoić nas powinna utrata masy ciała, słabej jakości nowa sierść, wydłużenie się procesu linienia.

Jeśli nasz koń wymaga dodatkowego wsparcia, na co zwrócić uwagę w okresie wymiany sierści? Stały dostęp do dobrej jakości włókna będzie priorytetem przez cały rok, natomiast jesienią szczególnie ważne są jego dodatkowe źródła, zwłaszcza jeśli nasz koń korzysta z wygryzionego, mało atrakcyjnego już pastwiska. Kolejnym z podstawowych aspektów zdrowej sierści jest białko! Ważna jest jego podaż, ale przede wszystkim jakość, którą determinuje jego skład aminokwasowy. Dobrym źródłem białka jest lucerna oraz makuchy, które mogą stanowić doskonałe uzupełnienie diety konia w tym okresie. Dla zdrowej skóry i sierści ważne jest także dobre źródło tłuszczu, najlepiej w postaci oleju lnianego.

Cynk oraz miedź to kolejne składniki, o które warto zadbać w okresie wymiany sierści. Ich odpowiednia zawartość w diecie oraz proporcje względem siebie są bardzo ważne! Cynk jest niezbędny do produkcji keratyny, podstawowego budulca sierści, jego niedobór może prowadzić do problemów skórnych, matowej sierści. Miedź ma wpływ na elastyczność i wytrzymałość skóry oraz jej regenerację.

Świetnym wsparciem dla procesu wymiany sierści są zioła, szczególnie te o wysokiej zawartości krzemionki jak pokrzywa czy skrzyp. Ziele pokrzywy jest cennym źródłem witamin i minerałów, wzmacnia włosy i kondycję skóry, ma pozytywny wpływ na strukturę sierści. Skrzyp polny działa wzmacniająco, zwiększa twardość i elastyczność włosia, działa przeciwzapalnie i odżywczo! Warto stosować także kwiat nagietka, który wspomaga regenerację skóry i działa przeciwzapalnie oraz mniszek lekarski - jest bogaty w witaminy z grupy B, odżywia organizm, wspomaga wydalanie toksyn i sprawną pracę wątroby.

6. Włókno

Jest najważniejszym filarem żywienia koni w każdym wieku i o każdej porze roku. Układ pokarmowy konia jest przystosowany do ciągłego pobierania pokarmu, a kwas solny w żołądku wydzielany jest non-stop. Oznacza to, że ograniczenie możliwości swobodnego pobierania włókna jest prostą drogą do problemów zdrowotnych, tj. wrzody, oraz licznych problemów behawioralnych.

Koń o masie ciała 500kg powinien zjadać 1,5-2% siana w stosunku do swojej masy ciała, co daje nam ok. 8-10kg siana dziennie! W okresie jesienno-zimowym włókno nabiera także głębszego znaczenia, ponieważ ogrzewa konie od środka. Dzieje się tak na skutek procesu fermentacji włókna w jelitach, czego efektem końcowym jest ciepło! Warto więc zadbać o stały dostęp do dobrej jakości siana, ale wspomóc ogrzewanie konia można także dodatkowym źródłem włókna, którym są np. trawokulki bądź lucerna! W posiłkach treściwych świetnie sprawdzą się także sieczki, które zwiększają zawartość włókna w posiłku i mobilizują konie do dokładniejszego pobierania pokarmu!

7. Nawodnienie

Zmiana sposobu żywienia z soczystej trawy z zawartością wody na poziomie ok. 70-80% na siano, które jest paszą objętościową suchą (ok. 20% wody) drastycznie zmniejsza dzienną podaż wody w diecie Twojego konia! Dochodzi do tego fakt, że konie w zimie mniej chętnie piją wodę, szczególnie chłodną. Aby zachęcić konie do picia serwujemy im cieplejszą wodę, co jest dobrą praktyką.

Koń o masie ciała 500kg powinien wypić ok. 15-30 litrów wody dziennie! Za mały pobór wody ma negatywne skutki na cały organizm, zaburza perystaltykę jelit, zmniejsza produkcję śliny, zaburza pracę narządów tj. wątroba, nerki i może prowadzić do bolesnych kolek. Aby zapewnić dodatkową porcję wody w ciągu dnia warto podawać posiłki treściwe na mokro bądź włączyć do diety wodniste mesze lub trawokulki.

8. Witaminy i minerały

Poziom witamin i minerałów między zielonką pastwiskową a sianem może się drastycznie różnić! Siano, które jest przechowywane często kilka miesięcy, ma mniejszą zawartość składników mineralnych, ponieważ ulegają one utlenieniu, jak np. witamina A i E. W okresie letnim problem ten nie występuje.

Ta różnica stwarza konieczność dodatkowej suplementacji bądź ponownej kalkulacji bilansu diety. Odpowiedni poziom witamin i minerałów jest kluczowy dla silnej odporności organizmu, sprawnej wymiany sierści oraz funkcjonowania całego organizmu.

Jeśli nasz koń potrzebuje dodatkowej podaży witamin i minerałów, warto wdrożyć do jego diety preparaty tj. Dolfos Horsemix Universal bądź Marstall Force. Dawkę oraz rodzaj witamin najlepiej dobrać z dietetykiem konia i wcześniej wykonać badania krwi!

Jesień, a zwłaszcza okres przejściowy może być ciężkim okresem w życiu zarówno Właściciela jak i jego konia! Odpowiednie przygotowanie się do tego okresu zapewni naszym podopiecznym silne narzędzia do radzenia sobie z wyzwaniami jesienno-zimowymi, a nam samym da spokojną głowę!